Gmina Opatowiec

Była to zarazem uroczystość ku pamięci ocalonego sierżanta RAF Ronalda Pithera, żołnierzy Oddziału Dywersyjno-Partyzanckiego „Lot”, dowodzonego przez podporucznika Mieczysława Jańca, pseudonim „Lot” oraz ku pamięci Mieszkańców Kociny i okolicznych miejscowości, współpracujących z Armią Krajową, którzy bohatersko, z narażeniem życia własnego i członków swoich rodzin, uratowali życie ocalałego lotnika.

To jakże podniosłe i spektakularne wydarzenie, objęte Patronatem Narodowym Prezydenta RP, było owocem wieloletnich starań osób zaangażowanych w utrwalanie pamięci historycznej, instytucji samorządowych i państwowych oraz osób prywatnych. Szczególną rolę w realizacji tych działań odegrał Komitet Budowy Pomnika, kierowany przez Adama Jarkiewicza, z Jackiem Jańcem, Stanisławem Jarkiewiczem, Marianem Gruszką i Jakubem Różyckim. Przedsięwzięcie to nie byłoby możliwe bez wsparcia Wójta Gminy Opatowiec Sławomira Kowalczyka, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Uroczystość rozpoczęła Msza Święta, koncelebrowana przez dziekana dekanatu wiślickiego, księdza Wiesława Stępnia i proboszcza parafii w Kocinie, księdza Wojciecha Michalskiego. Oficjalną część uroczystości, odbywającej się na placu obok kościoła, poprzedziło sformowanie pocztów sztandarowych organizacji pozarządowych, środowisk kombatanckich, szkół i innych partnerów społecznych oraz odegranie Hymnu Państwowego przez orkiestrę wojskową z Dęblina.

To wyjątkowe wydarzenie zgromadziło nie tylko mieszkańców Kociny i Gminy Opatowiec, ale również członków rodziny lotników Liberatora EW-250L, którzy licznie przybyli  z różnych zakątków świata. Uroczystość swą obecnością zaszczycili: Konsul Ambasady Brytyjskiej Kazimierz Karasiński, Wojewoda Świętokrzyski Agata Wojtyszek, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Adam Jarubas, Weterani w Walce o Wolną i Niepodległą Polskę, przedstawiciele rodzin bohaterskich lotników oraz rodzin partyzantów oddziału AK Mieczysława Jańca "Lot", którzy leczyli i ukrywali ocalonego lotnika Ronalda Pithera, przedstawiciele Stowarzyszenia „Wizna 1939”, przedstawiciele samorządów, liczne znamienite poczty sztandarowe oraz Kompania Reprezentacyjna Orkiestry Wojskowej wraz z Asystą Honorową IV Skrzydła Lotnictwa Szkolnego z Dęblina.

Przedstawiciel Społecznego Komitetu Budowy Pomnika, Pan Jakub Różycki, przedstawił rys historyczny wydarzeń z października 1944 r., a także dotyczących bitwy pod Kociną i Ksanami we Wrześniu '39 r.

Prowadząca uroczystość Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego Pani Elżbieta Szczęsna-Kusak poprosiła o zabranie głosu gospodarza uroczystości, Wójta Gminy Opatowiec Pana Sławomira Kowalczyka, który przywitał zebranych gości, podkreślił odwagę i poświęcenie lotników alianckich, a także zapewnił, że pamięć o wydarzeniach z października 1944 roku, jest wciąż żywa.

Odsłonięcia pomnika dokonali:

Wojewoda Świętokrzyski  Agata Wojtyszek

Marszałek Województwa Świętokrzyskiego  Adam Jarubas

Wójt Gminy Opatowiec  Sławomir Kowalczyk

Przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej  Damian Markowski

Przewodniczący Społecznego Komitetu Budowy Pomnika  Adam Jarkiewicz

Przedstawiciel Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Jacek Janiec, syn Mieczysława Jańca „Lota”

Syn Ronalda Pithera  Malcolm Pither

Córka Ronalda Pithera Jan Bardsley 

Córka żony II Pilota Liberatora, porucznika Franklina Charlesa Searlea Stuarta Vanessa Bristow.

           Dwumetrowej wysokości obelisk, wykonany z czerwonego piaskowca, poświęcili księża Wiesław Stępień i Wojciech Michalski. Podporucznik Marcin Szwejkowski  z IV Skrzydła Lotnictwa Szkolnego z Dęblina odczytał Apel Pamięci, po którym zapadła pełna zadumy cisza, przerwana dopiero salwą honorową oddaną przez żołnierzy kompanii reprezentacyjnej z Dęblina.

Wzruszenie zebranych gości wywołało wysłuchanie utworu „Śpij kolego”, odegranego przez trębacza orkiestry wojskowej. Był to ostatni, prowadzony zgodnie z ceremoniałem wojskowym, punkt uroczystości. Przy wtórze werbli pod pomnikiem złożone zostały wieńce i wiązanki. Po odegraniu Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego "My Pierwsza Brygada" wyprowadzono poczty sztandarowe i asystę wojskową.

Odczytany został list Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka. Przemówienia okolicznościowe wygłosili: poseł na Sejm  Jacek Wilk, wojewoda świętokrzyski  Agata Wojtyszek,  Marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas, syn ocalonego lotnika Malcolm Pither, radny powiatu kazimierskiego  Jarosław Miszczyk oraz sołtys wsi Kocina  Marek Pluta.

W części artystycznej wystąpili uczniowie szkół w Opatowcu i Krzczonowie, których talenty spotkały się z uznaniem i wdzięcznością rodzin poległych Lotników Liberatora. Poruszającym momentem było wystąpienie Pani Leokadii Witkoś, która  z przejęciem zaśpiewała pieśń patriotyczną dedykowaną poległym. Łzy wzruszenia wywołał ostatni utwór, poruszająco wykonana pieśń „Amazing grace”, której słowa jak modlitwa wzniosły się do nieba.

Zofia Aleksandra Sobczyk